Günümüz harekât ortamı, artık eskiden olduğu gibi 3 boyuttan değil, fiziksel olan ve fiziksel olmayan boyutların tamamından etkilenmektedir. Fiziksel ortam deniz, kara, hava ve uzayı kapsamakta; fiziksel olmayan ortam ise siber-uzayı kapsamaktadır.[1] Bu boyutlara bir de tüm boyutlarda etkisini gösteren elektromanyetik spektrumu da eklemek yerinde olacaktır.
Kendi kuvvetimizin ve düşman kuvvetlerin sahip olduğu imkan ve kabiliyetler, harekatta hangi boyutları kullanacağımızı veya hangi boyutları dikkate almamız gerektiğini belirleyen ana faktörlerdir. Özellikle deniz harekâtı planlanırken, tüm boyutların etkisi dikkate alınmak zorundadır.[2] Karanın, havanın, uzayın ve hatta siber ortamın deniz ortamına etkilerini dikkate almadan bir harekâtı etkinlikle icra etmek mümkün değildir. Günümüzde deniz haydutları ile mücadele ederken bile 5 boyut önem arz etmektedir.
Harekâtı icra ederken düşman kuvvetin veya hedefin kullanamadığı boyuttaki basit bir araç bile kuvvet çarpanı olabilmektedir. Örneğin, hava gücünden yoksun bir kuvvetle mücadele ederken, sınırlı sayıdaki uçakla bile bu düşman etkisiz hale getirilebilir. Aynı durum uzay ve siber ortamlar için de geçerlidir. Siber ortamı etkinlikle kullanamayan bir ülke, silah sistemlerini kullanmaya fırsat bile bulamadan etkisiz hale getirilebilir.
Türkiye olarak harekâtı etkileyen tüm boyutlarda etkinliğimizi artırmamız, eksik olduğumuz boyutlardaki ArGe çalışmalarına ise hız vermemiz gerekmektedir. Özellikle Deniz Kuvvetlerimizin tüm boyutlardaki imkan ve kabiliyetleri, ana karamızdan uzak görev icra etmesinden dolayı artırılmalıdır. (Bu ise müştereklikten ziyade bir kuvvetin tüm fonksiyonları icra etmesidir.[3]) Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) inşası, bu kapsamda ufkumuzu açacak önemli bir gelişmedir.
TCG GÖKÇEADA Fırkateyni ve inşa edilecek LHD’nin benzeri olan ESPS JUAN CARLOS – I[4]
Kaynaklar
[1] Peter Dombrowski ve Chris C. Demchak, “Cyber war, cybered conflict, and the maritime domain”, Naval War College Review 67, sayı 2 (2014): 70.
[2] Alexander, Yonah, ve Tyler B. Richardson. Terror on the High Seas: From Piracy to Strategic Challenge. ABC-CLIO, 2009.
[3] Cesurtürk, Hüseyin. “Artık Müştereklik Yetmez”. Bahriye Enstitüsü, 12 Haziran 2017. http://bahriyeenstitusu.org/2017/06/12/artik-mustereklik-yetmez/.
[4] “Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı”. Erişim 16 Temmuz 2017. http://www.tsk.tr/TSKdanHaberler/Haber_202.